Foto archief WCS - Podium 1ste Profronde v.l.n.r. Joop Zoetemelk, Martinus Jongsma (WCS), winnaar Jan Raas, Hedie Nieuwdorp, Joop Atsma en de rondemissen Hepie en Hepie.
Dit jaar is het veertig jaar geleden dat de eerste Profronde van Surhuisterveen werd georganiseerd. De tientallen edities die er al zijn geweest, leveren een veelvoud aan herinneringen op. Een kleine greep.
,,Je zou er een boek over kunnen schrijven.”
Was getekend: Joop Atsma.
Auteur: Gerard Bos
Hij kan het weten, want hij was bij alle edities betrokken. ,,Er zijn zoveel mooie en bijzondere momenten, het is moeilijk om er een of meerdere uit te pikken”, zegt Atsma. ,,Maar bepaalde renners, bepaalde edities en bepaalde momenten, ja, die blijven je heus wel bij.”
Een voorbeeld ervan is Marco Pantani. De Italiaan was eind jaren negentig winnaar van de Profronde, naast de Ronde van Frankrijk en de Ronde van Italië. Het was een stunt, een bezienswaardigheid dat hij in Surhuisterveen aan de start stond.
,,Pantani, dat was wel heel bijzonder”, knikt Atsma. ,,Hij werd een mythisch figuur. Thuis bij ons heeft hij zijn shirt nog uitgedaan en dat laten liggen. Die heb ik nog steeds, daar zit zijn dna nog in.”
Naast ‘de piraat’, in 2004 op 34-jarige leeftijd onder mysterieuze omstandigheden dood aangetroffen in Rimini, waren er nog vele andere internationaal succesvolle toprenners die in Surhuisterveen de afgelopen veertig jaar acte de préséance gaven. Uit binnen- en buitenland, van Laurent Fignon tot Claudio Chiapucci en van Danilo di Luca en Alberto Contador tot Geraint Thomas, Ivan Basso en Vincenzo Nibali. En nog zovele anderen.
Maar ook van eigen bodem waren bekende namen er in veelvoud: van natuurlijk Jan Raas en Joop Zoetemelk tot Gerrie Knetemann en Theo Smit en van Erik Dekker tot Jeroen Blijlevens en Fabio Jakobsen. Het evenement in Surhuisterveen sprak ook de renners zelf elk jaar weer enorm aan. Dat blijkt uit wat Atsma vertelt over Chris Froome.
Die meldde zich ooit namelijk spontaan aan om mee te doen, in plaats van dat de Stichting Wielercomité hem moest strikken. ,,Hij is een van de Tourwinnaars die we in de Profronde hebben gehad. In 2016 belde hij ons ineens zelf op met de vraag of hij kon starten. Hij wilde één criterium in Frankrijk rijden, één in België en één in Nederland. En dat wilde hij doen in Surhuisterveen, prachtig toch?”
Hij noemt Froome een echte gentleman, net als overigens Mark Cavendish. Dat is dan weer een van de vele vermaarde sprinters die ooit deelnamen aan het Friese wielerspektakel. ,,Groene truien hebben we ook veel gehad. Sterke sprinters, mannen als Zabel, McEwen en Petacchi.” Regenboogtruien, bollentruien, roze truien; ook die kleurden door de jaren heen het Feanster straatbeeld tijdens de Profronde.
Het zorgt al met al voor een imposante lijst oud-deelnemers en oud-winnaars. Die kwamen ook heus uit eigen land, al sinds de eerste editie in 1982. ,,De Profronde begonnen we naar aanleiding van de Touroverwinning van Joop Zoetemelk”, vertelt Atsma. Zijn naamgenoot ontbreekt dan ook niet op de erelijst, net als Jan Raas die winnaar werd van de eerste editie. ,,Hepie en Hepie waren toen rondemissen.”
Het leverde deze en vele andere bijzondere anekdotes op. Zoals die van de Spanjaard Alberto Contador (winnaar in 2007 en 2009). ,,Die was bij ons thuis, we hadden Friese oranjekoek. Daarop stond een afbeelding van hem. Maar hij wilde het niet aansnijden, want het voelde voor hem symbolisch gezien niet goed om een mes in zijn eigen afbeelding te steken.”
De oranjekoek ging desondanks op, zoals sowieso de hele Profronde jaar in en jaar uit in de smaak viel en nog valt. Het evenement heeft zich ontpopt tot een sportief en maatschappelijk hoogtepunt in Surhuisterveen in het bijzonder en Friesland in het algemeen. Het is een decennialange traditie, die zelfs de tand des tijds van een coronapandemie doorstond. En het is een evenement dat altijd heeft gezorgd voor verbinding en verbroedering.
,,Mensen omcirkelen de datum van de Profronde in hun agenda”, weet Atsma. ,,Het is een prachtig evenement om te organiseren, door al die betrokkenheid. Bijvoorbeeld bij de vrijwilligers en zeker ook bij de sponsoren, die ons altijd steunden en die met de Profronde ook een mooi netwerkevenement hebben.”
Met soms dertigduizend toeschouwers is betrokkenheid van het publiek er ook altijd geweest. En wanneer het ook was en wat er ook speelde (en speelt) in de wereld, voor de toeschouwers is de Profronde altijd gratis toegankelijk gebleven. ,,Uniek.”
Precies dat laatste is wat het wielerspektakel is, uniek.
Op naar de volgende veertig jaar.